De heftige plensbuien met wateroverlast in Limburg liggen nog vers in ons geheugen. In 2016 overstroomt het centrum van Meerssen, twee jaar later maken modderstromen in Schinnen een aantal huizen onbewoonbaar. In het Noord Limburg sneuvelen kassen onder de hagelstenen. Sprekende voorbeelden, maar het water zorgt de laatste jaren op tientallen plekken in de provincie voor ellende en overlast.
En minder zal dat niet worden, zo voorspellen weerkundigen en wetenschappers. We moeten elke zomer rekening houden met heftige regen- een hagelbuien. Gevolg van het opwarmen van de aarde. Tegenover het natte geweld staan de kurkdroge zomers met een ernstig tekort aan water. Boeren zien hun gewassen verschrompelen, beken en stroompjes vallen droog, bomen sterven af. De natuur lijdt. Mens en dier ook, want de hete droge zomers zorgen voor hittestress en zelfs hogere sterftecijfers. Op termijn kan zelfs de drinkwatervoorziening in gevaar komen. Ook weer te danken aan de klimaatverandering.
Natuurlijk nemen de overheden maatregelen en wordt koortsachtig gewerkt aan nieuwe rioolsystemen en buffers om het water weg te werken en op te vangen. Maar de bal ligt ook bij de Limburgers zelf. Bij de particulieren, bedrijven en instellingen. Als zij de regenwaterafvoeren van het riool afkoppelen en richting natuur leiden, snijdt het mes aan twee kanten. Minder overlast, een voorraadje voor droge tijden. Daarom hebben Waterschap Limburg en Waterleiding Maatschappij Limburg met steun van de Provincie Limburg Waterklaar in het leven geroepen. Een actieve dynamische website met een schat aan tips en voorbeelden hoe we zelf wateroverlast kunnen aanpakken. En water bewaren voor droge tijden. Iedereen kan zijn of haar steentje bijdragen. Particulieren, ondernemers en instellingen. Als aanvulling op de maatregelen van de overheden die al jaren druk werken aan nieuwe rioolsystemen en buffers om overtollig water af te voeren en op te vangen.
Inmiddels zijn alle 31 gemeenten in Limburg verbonden aan Waterklaar. Daarmee wordt iedereen gestimuleerd de regenpijpen af te koppelen, buffers en vijvers aan te leggen, stenen in de tuin te vervangen voor gras en groen, daken beplanten of een van de andere oplossingen kiezen. Voor een aantal maatregelen wordt zelfs subsidie verstrekt. Kijk op Waterklaar.nl en kom zelf in actie. Samen maken we het verschil.
Is uw woning geschikt om waterklaar te maken?
In Nederland hebben we twee rioolsoorten. Het riool voor hemelwater dat rechtstreeks terug naar de natuur gaat. En het riool voor afvalwater zoals van de douche, het bad, de wc of een schrobputje. Dit water wordt afgevoerd naar het zuiveringsbedrijf om het schoon te maken. Huizen met volledig zinken of koperen dakgoten mag je alleen afkoppelen als de dakgoot speciaal daarvoor gecoat is.
De tuin
Belangrijk is ook de grondsoort in de tuin. Zo moet de bovengrond waterdoorlatend zijn. Bij een bovenlaag met veel klei, leem of teelaarde, zijn mogelijk aanvullende maatregelen nodig. Woon je in een gebied waar de grondwaterstand al aan de hoge kant is? Dan kun je beter om advies vragen bij je gemeente, want het water kan dan misschien niet snel en diep genoeg in de grond wegzakken. Zandgrond in combinatie met een lage grondwaterstand biedt de beste mogelijkheden.
Om er zelf achter te komen of de grond in jouw tuin geschikt is voor infiltratie, graaf je op verschillende plekken in je tuin een gat van één spade diep. Vul deze gaten met water. Als het water binnen een kwartier wegloopt, infiltreert het water gemakkelijk. Als het meer dan één uur duurt, zijn er mogelijk aanvullende maatregelen nodig. Je kunt daarvoor advies vragen bij je gemeente.
Capaciteit
Is de bodem van je tuin geschikt voor infiltratie dan kun je de bergingscapaciteit berekenen. Je moet immers weten hoeveel opslagruimte je nodig hebt voor het hemelwater. Hiervoor reken je het (platte) dakoppervlak van je woning uit. Die komt overeen met de maten van de benedenverdieping. De bergingscapaciteit van je tuin moet minimaal de helft van het berekende dakoppervlak zijn.
Ontluchting
Als het niet regent is het gemeenteriool voor het grootste deel gevuld met lucht. Bij een flinke regenbui moet deze lucht eruit om plaats te maken voor het regenwater. Dit gebeurt meestal via de riolering van de woningen. Nieuwe woningen hebben hiervoor een speciale ontluchtingspijp die boven het dak uitsteekt. Bij oude woningen ontsnapt de lucht meestal via de regenpijp. Wanneer je wilt afkoppelen moet je nagaan of je een extra ontluchting moet aanbrengen. Bij twijfel vraag je het aan je gemeente.
Bedrijven, instellingen en sportclubs
Bedrijven, instellingen en (sport)clubs kunnen op verschillende manieren bijdragen aan het voorkomen van wateroverlast, droogte, hittestress en het verbeteren van de waterkwaliteit. De te nemen maatregelen bij bedrijven zijn altijd maatwerk en afhankelijk van onder andere de grootte van het af te koppelen oppervlak, de situering van de bestaande (binnen)riolering, de beschikbare ruimte en de mate van doorlatendheid van de ondergrond. Kijk voor voorbeelden op www.waterklaar.nl
Campagnes
Onder de vlag van Waterklaar zijn vorig en dit jaar diverse campagnes gevoerd. Geen prut in de put, Vet, recycle het en Doekie waren gericht op het voorkomen van dumpingen van afval en (frituur)vet in de rioolputten en van hygiënische doekjes in het toilet.